Archiwum

Stefan Pastuszewski - 25 lat „Świadectwa"

0 Dislike0
Gwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywna
 

Instytut Wydawniczy „Świadectwo" powstał w 1987 roku, głównie z myślą o upowszechnianiu ambitnych i niekomercyjnych utworów polskich.
Otwarty jest na wszystkich, również debiutantów. Wydaje m.in. książki naukowe, popularno-naukowe, eseistykę, publicystykę, poezję, prozę, dramat, satyrę, literaturę dla dzieci i młodzieży, literaturę religijną, biografie, dokumenty, antologie i almanachy. Pierwszym owocem działalności Instytutu była praca popularno-naukowa „Apostoł Bydgoszczy –błogosławiony Michał Kozal" autorstwa Stefana Pastuszewskiego-założyciela i pierwszego dyrektora wydawnictwa. W pierwszym roku istnienia Instytutu rozpoczęto także wydawanie czasopisma społecznego chrześcijan „Świadectwo", będącego organem Chrześcijańskiej Demokracji – Stronnictwa Pracy. Miesięcznik ów ukazuje się po dziś dzień. 1 stycznia 1998 roku zaczął ukazywać się ogólnopolski miesięcznik literacki "Akant". Trzecim czasopismem jest od 2008 nieregularnik „Podwórko z Kulturą".
Do początku 2012 roku czyli w ciągu 25 lat działalności, nakładem Instytutu wydano 523 tytułów, z czego ponad połowę (262) stanowiły zbiory wierszy. Poezja bowiem jest główną specjalizacją wydawnictwa; także z wiersza wzięta jest jego nazwa. Zaczerpnięto ją z fragmentu utworu Zbigniewa Herberta „Masz mało czasu, trzeba dać świadectwo".
Z podsumowania dokonanego po jubileuszowym roku 2011 wynika, że co roku Instytut wydaje średnio 20 tytułów w przeciętnym nakładzie 500 egzemplarzy. Dzięki temu Instytut Wydawniczy „Świadectwo" zaliczany jest do grupy średnich wydawnictw krajowych. Współpracuje on ściśle z redakcją czasopisma „Akant", a wynikiem tej współpracy jest m.in. zaangażowanie się Instytutu oraz Redakcji w powstawanie europejskiej sieci Klubów Polskiej Książki, które stawiają sobie za cel rozmiłowanie w lekturze dzieł rodzimych pisarzy. Obecnie jest ich trzydzieści. Ponadto, zarówno pracownicy wydawnictwa, jak i redakcja „Akantu" mają za miejsce pracy to samo pomieszczenie przy ulicy Dworcowej 62/1 w Bydgoszczy (60 m2).
Instytut nie wydaje serii, wychodząc z założenia, że każda seria w pewnym stopniu osłabia indywidualny charakter utworu. Wprowadza sztuczną klasyfikację, budując swoiste getto, głównie obrazkowe. Jedyną serię, którą kultywujemy są doroczne, od 2000 roku, almanachy pokonkursowe Agonu „O wieniec Akantu". Tytuł każdego z nich jest tematem kolejnego konkursu. Almanachy te są traktowane przez literaturoznawców jako swoisty zapis trendów w najnowszej poezji polskiej. Tę samą formę graficzną mają „Wiersze wybrane", podsumowujące indywidualny dorobek poety.
Udział Instytutu w targach książki z uwagi na ogromne koszty takiego przedsięwzięcia jest skromny. Jesteśmy stale obecni na Targach Książki Historycznej w Warszawie oraz w Bydgoskich Dniach Książki, które od 2003 roku przekształciły się w Bydgoski Trójkąt Literacki.
Do szczególnych osiągnięć „Świadectwa" w ostatnim dziesięcioleciu należy wydanie dwóch tomów zbeletryzowanych wspomnień z Chin holenderskiej pisarki Han Suyin w przekładzie Teresy Kowalskiej „Kalekie drzewo" (2002) i „Żniwo Feniksa" (2003) oraz brawurowej publicystyki historiozoficznej Ryszarda Kurylczyka „Słowiański przedświt" (2002), „Niezłomny z Nazaretu" (2004), „Od Maratonu do Arderikki " (2005). W 2006 roku Instytut rozpoczął, przygotowany przez Kazimierza Rafalskiego druk cyklu mało znanych opowiadań Rudyarda Kiplinga „Człowiek, który był", „Riksza – widmo". Sukcesem rynkowym okazał się „obudowany" przez Stefana Pastuszewskiego aktualną analizą historyczno-literacką. fragment powieści Józefa Ignacego Kraszewskiego „Mistrz Twardowski (w Bydgoszczy)" z 2006 roku oraz ... poradnik Wacława Ratyńskiego „Z pszczołami po zdrowie" (2003). Do wyjątkowych debiutów ostatniego pięciolecia zaliczyć należy:
w dziale poezji Radosława Czyżaka „Teraz jesteś " (2003), Daniela Markiewicza „Absynt" (2004), Joanny Gładykowskiej „Halo, poezja" (2006), w dziale prozy Bożeny Woźniakowskiej-Klich „Wieczna kochanka" (2003) i Michała Krzemkowskiego „Kaprysy Mergerysy" (2005). „Świadectwo" po raz pierwszy opublikowało nieznany poemat Stanisława Swena Czachorowskiego „Czerwony odpust" (2006) oraz „pomnikowy" zbiór wierszy Andrzeja Turczyńskiego „Czuwanie" (2006). Duże wrażenie na czytelniku wywarł tematyczny wybór wierszy Jolanty Baziak „Trudne modlitwy" (2006), który został wybrany w ramach dorocznego konkursu „Bydgoską książką roku". Świetne recenzje zdobyły zbiory wierszy Michała Filipowskiego „Mijania, widoki" (2011), Eugeniusza Koźmińskiego, „Narodziny wyspy" (2012), Marka Słomiaka „Powróćmy z długich samotnych podróży" (2011).
W ciągu minionych 25 lat sytuacja polskiej książki wyraźnie się zmieniła. Czytelnictwo zostało w dużym stopniu zastąpione przez słuchactwo i oglądactwo. Odeszło w niebyt wielu starszych czytelników, a młodzi coraz częściej książki czytają fragmentarycznie, wybiórczo, jakby cały czas goniąc za czymś sensacyjnym, nowym. Lubią jednak słuchać, gdy ktoś czyta lub opowiada im książkę /najwięcej takich miłośników spotkałem w więzieniu/. Lubią też ekranizacje. Coraz więcej osób bierze z niezdrową, chwilową jednak emocją, książkę do ręki, kartkuje ją i okłada na zaś, którego nigdy zazwyczaj nie ma.  Epoka szybkozmienności, nadprodukcji i pogoni za sukcesem, choćby w formie napełnienia żołądka suschi, odbiera człowiekowi, jakże niezbędną przy lekturze, umiejętność skupienia się. Świat staje się migotliwy, bez wyrazu ogólnego, zbudowany jako mozaika  mniej lub bardziej interesujących szczegółów. Fragmentaryczność wypiera całość.
W efekcie dochodzi do swoistej prywatyzacji wydawania książek. Coraz więcej autorów, a coraz mniej czytelników. Starzejące się, a w miarę jeszcze wykształcone społeczeństwo, pragnie pozostawić po sobie ślad i pisze, pisze… W rezultacie w ostatnich latach zwiększyła się liczba tytułów, a zmniejszyły nakłady.

Wydawca: Towarzystwo Inicjatyw Kulturalnych - akant.org
We use cookies

Na naszej stronie internetowej używamy plików cookie. Niektóre z nich są niezbędne dla funkcjonowania strony, inne pomagają nam w ulepszaniu tej strony i doświadczeń użytkownika (Tracking Cookies). Możesz sam zdecydować, czy chcesz zezwolić na pliki cookie. Należy pamiętać, że w przypadku odrzucenia, nie wszystkie funkcje strony mogą być dostępne.