Jarosław Stanisław Jackiewicz, bydgoski poeta, prozaik, krytyk literacki, współzałożyciel i administrator profilu „Myśl Poetycka” na portalu społecznościowym Facebook, tym razem oddaje w ręce czytelników swoją pierwszą powieść. Książka nosi tytuł „Ucieczki i powroty”, a została wydana przez Wydawnictwo Komograf z Ożarowa Mazowieckiego, w 2021 roku. Dostępna jest do nabycia w księgarni Empik. Wprowadzeniem do całości jest motto, zaczerpnięte z książki Piotra Stareńczaka „Statki we mgle”, zgodnie z którym „życie dla kogoś jest ważniejsze, niż życie po coś”.
Na okładce, utrzymanej w pastelowych barwach, rozpoznajemy urokliwy fragment ulicy Długiej w Bydgoszczy. Wybór okładki nie jest przypadkowy, bowiem akcja powieści rozgrywa się w Bydgoszczy (Śródmieście) i w miasteczku M. Miasteczko M. to fikcyjna miejscowość, stworzona na potrzeby książki, reprezentująca w zasadzie wszystkie podobne miasteczka, z ich specyficznym klimatem i stosunkami międzyludzkimi. Podczas bydgoskiego spotkania promującego książkę, autor przyznał, że pierwowzorem dla M. była miejscowość Skępe, z którą związany jest relacjami rodzinnymi.
Głównym i dominującym w książce bohaterem jest Stanisław Skorupski, mężczyzna po czterdziestce, poeta, sympatyczny, wrażliwy, pełen wewnętrznych rozterek. Ma już za sobą pewien bagaż doświadczeń, epizod depresyjny, nieudany związek małżeński. Jakby balansuje na granicy przeszłości i teraźniejszości, ostrożnie i z pewną rezerwą patrzy w przyszłość. Wszelkie inne postacie stanowią niejako tło dla jego wspomnień, refleksji, rozważań psychologicznych, interpretacji następujących po sobie zdarzeń. Kto miał przyjemność, choć w niewielkim stopniu, poznać Jarosława Stanisława Jackiewicza, z łatwością zauważy wiele zbieżności między autorem, a głównym bohaterem, zarówno w sferze biografii, jak i w wyborach literackich, estetycznych czy upodobaniach muzycznych. Odniesień do literatury innych twórców jest w książce dużo, może nawet zbyt dużo. Może wynika to z chęci wykazania się własną erudycją autora, choć pewnie bardziej – z charakteru głównego bohatera, który przecież sam jest poetą, na co dzień obcującym ze światem literackim.
Powieść obejmuje okres pięciu lat życia Stanisława Skorupskiego. Sam bohater twierdzi, że to okres najgorszych lat w jego życiu. Choć wiele się wydarza w tym czasie, to jednak akcja rozgrywa się leniwie. Nie ma tu zawrotnych zwrotów akcji, nie ma tajemnicy, gradacji napięcia, elementów zaskoczenia. Życie po prostu dzieje się, rozgrywa na płaszczyźnie refleksyjno-filozoficzno-psychologicznej, powraca do wspomnień. Wewnętrzne stany i przemyślenia są tutaj najważniejsze. Tytułowych ucieczek i powrotów jest dużo, choć powrotów nie tyle samo, z uwagi na ograniczoność czasową ludzkiego życia.
Treść książki podkreśla powszechnie cenione wartości: znaczenie rodziny, miłości, wiary, nadziei, łącząc i splatając je ze sobą. To dzięki tym wartościom bohater odnajduje w sobie siły do pokonywania przeciwności losu. Jednocześnie traktuje otaczających go ludzi w sposób bardzo wyidealizowany – wszyscy są w jego odczuciu jedną wielką, przyjazną rodziną – jak przyjaciele, jakby bracia, prawie siostry.
W „Ucieczkach i powrotach” Jarosław Stanisław Jackiewicz stosuje takie zabiegi, jak inwersja czasowa, forma pamiętnika, zmiana narratora. Wyrazy, o szczególnym dla treści znaczeniu, zapisuje wielkimi literami. Autorowi (niestety) nie udało się uniknąć kilku niezręczności składniowych i logicznych w zdaniach, które z pewnością zostałyby skorygowane podczas rzetelnej pracy redakcyjnej.
Cytując końcowy fragment książki, zachęcam czytelników do zapoznania się z powieścią Jarosława Stanisława Jackiewicza, powieścią o życiu, poszukiwaniu miłości i stabilizacji.
„A toż życie to jeden wielki kołowrót, podczas gdy my sami oczekujemy od niego czasem tylko jednej jedynej rzeczy: SPOKOJU.”.
Jarosław Stanisław Jackiewicz „Ucieczki i powroty”, Wydawnictwo Komograf, Ożarów Mazowiecki 2021, ss. 271.