Archiwum

Michał Pasternak - W podróży

0 Dislike0
Gwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywna
 

Najnowsza książka Anety Szczepockiej-Walas Przypadki powstała pod wpływem pobytu autorki w Niemczech.
Główna bohaterka Antonina Olsen to wieczna romantyczka. Na co dzień pracuje jako redaktor w wydawnictwie literackim, gdzie zajmuje się tłumaczeniem i korektą książek. Praca ta wyraźnie wpływa na całe jej życie. W wirze codziennych obowiązków kobieta ta ma zdecydowanie za mało czasu dla siebie, nad czym wciąż ubolewa. W wolnym czasie lubi pisać wiersze. Poezja to jej największa pasja.
Antonina w czasie podróży pociągiem z Niemiec do Holandii mocno przypatruje się napotkanym pasażerom. Cieszy się, że w końcu dostała urlop. Planuje spędzić go w ojczyźnie Rembrandta. Już od dawna ma ochotę zwiedzić Muzeum Figur Woskowych w Amsterdamie. Liczy, że pobyt w tym miejscu zainspiruje ją do dalszej pracy, zarówno zawodowej jak i twórczej.
Obserwując wchodzące do przedziału osoby, Antonina w swojej wyobraźni stara się wykreować ich prawdopodobne życiowe losy. „Antonina lubiła przypatrywać się ludziom i przypisywać im myśli, które mogły wcale nie pasować do ich wyobraźni. Sama czuła się za mało pojemna na zamieszczanie w sobie tych wszystkich scenariuszy. Nie była aż tak ciekawą postacią, aby przeżywać to, o czym śniła, czego się bała." Jest to dominujący wątek powieści. Bohaterka lubi fantazjować. Marzenia są dla niej znacznie cenniejsze od rzeczywistości. To w ich świecie czuje się bezpieczna i spełniona. Bohaterka wydaje się być osobą zamkniętą w sobie, o wyraźnie introwertycznej osobowości.
Podróż to główny fundament, na którym wzniósł się „okazały gamach" książki. Przedstawiono tu wyprawę w sensie dosłownym. Podróż pociągiem, mijanie kolejnych stacji, stanowi tło głębszej opowieści. Autorka, niczym ekskluzywne biuro podróży, serwuje nam „wycieczki fakultatywne" w głąb umysłów napotkanych w trasie pasażerów. Kolejni ludzie, których spotyka podczas tej przygody są diametralnie różni, dzięki czemu fabuła zyskuje.
Sama przejażdżka pociągiem miała pierwotnie pozwolić Antoninie przemyśleć jej życie oraz dać asumpt do podjęcia kilku ważnych decyzji. Przez całą podróż nie ma ona jednak na to czasu, gdyż pasażerowie pojawiający się w przedziale natychmiast uruchomiają jej wyobraźnię.
Antonina szczególnym sentymentem darzy panią Eleonorę, która w raz z synem Wiktorem jedzie na pogrzeb swojego przyjaciela. Jest ona tak samo jak bohaterka pisarką. Starsza pani skrywa w sobie ważną tajemnicę sprzed lat. Jej latorośl nie wie, że tak naprawdę jedzie na pogrzeb swojego własnego ojca.
Pani Maria stanowi zupełne przeciwieństwo dostojnej starszej damy. Ona także w młodości zaszła w niechcianą ciążę, lecz dokonała zupełnie innego wyboru, decydując się na usunięcie dziecka. Pomimo, iż od tego wydarzenia minęło już wiele lat, nadal tego żałuje. Siedząc w przedziale sama, cały czas czymś zdenerwowana, mocno trzyma w rękach swoją torebkę, nie chcąc już niczego więcej stracić.
Antonina przypatruje się pewnemu panu w średnim wieku, który cały czas pracuje na komputerze. W jej wyobraźni szybko powstaje obraz utalentowanego profesora socjologii, który negując najważniejsze dla człowieka wartości, takie jak solidarność, rodzina czy miłość, nie może odnaleźć szczęścia ani spokoju.
Konduktor to kolejna kluczowa postać. Jest on symbolem emigranta zarobkowego. Od wielu lat rzadko bywa w domu, gdyż pracując na międzynarodowych trasach kolejowych praktycznie nie ma dla siebie i rodziny zbyt wiele czasu. Lubi on swoją pracę, jednak bardzo tęskni za swoją żoną, z którą nie układa mu się od wielu lat. Marzy o tym, żeby wrócić jak najszybciej do domu z ogromnym bukietem czerwonych róż w ręku. Chciałby tym skromnym gestem, choć na moment uszczęśliwić małżonkę, która w końcu powita go z uśmiechem na twarzy.
Podobny do kolejarza los spotkał rodzinę ukraińskich emigrantów, którzy w Niemczech odnaleźli pracę i lepsze życie. Cieszą się z poprawy sytuacji materialnej. Brak im jednak kontaktu z własną kulturą. W Niemczech ich życie nie jest usłane różami, ale radzą sobie dzięki uporowi i ciężkiej pracy. W szczególności ubolewają na tym, że rodowici mieszkańcy tego kraju traktują ich tylko jak robotników, nie chcąc wchodzić z nimi w bardziej koleżeńskie relacje.
Ralph i Laura stanowią już zupełnie inną historię. Ich losy to znak tego, że życie, niczym szczęście w kartach, bywa niezwykle zmienne. Oboje, mając za sobą nieszczęśliwe małżeństwa, przypadkowo wpadają na siebie na lotnisku. To wydarzenie zmienia ich przyszłość o 180 stopni. W końcu po latach udaje im się odnaleźć szczęście w postaci tej wymarzonej drugiej osoby.
Ciekawą postacią jest polityk, który dla kariery został współpracownikiem Służby Bezpieczeństwa. Teraz ma przez to ogromne kłopoty, gdyż w tym właśnie momencie w kraju zaczął się powolny proces rozliczenia z „czerwoną" przeszłością. Jego wejście do przedziału wywołuje konsternację u wszystkich podróżnych. Momentalnie zwraca na siebie uwagę. Drogi garnitur i jedwabny krawat mocno kontrastuje z przepitą i nieogoloną twarzą człowieka, który w jednym momencie stracił wszystko. Nawet siedzący w przedziale pies, który wraz ze swoim panem również podróżuje do Holandii, okazuje wyraźną niechęć do tego człowieka.
Książka została napisana przystępnym językiem. Zabrakło mi tu jednak jakiegokolwiek dystansu do opisywanych wydarzeń czy postaci. Brak wyraźnego oddzielenia fantazji bohaterki od „twardych faktów" utrudniało czytanie. Niewątpliwie był to zabieg celowy ze strony autorki przy kreowaniu fabuły jak i postaci głównej bohaterki. Widać wyraźnie, że pisarka wczuła się mocno w psychikę wykreowanych bohaterów.
Zdecydowanie po raz pierwszy spotkałem się z pomysłem skupienia się na psychice oraz przeżyciach postaci praktycznie wykreowanych w umyśle. Tak naprawdę nie mamy pewności, czy pani Eleonora naprawdę miała nieślubne dziecko, a konduktorowi nie układa się w małżeństwie. Wszystkie opisy zarówno otoczenia jak i samych postaci, przede wszystkim ich psychiki i przeżyć, są niezwykle sugestywne. Odnosi się wrażenie, że główna bohaterka jakimś tajemniczym sposobem, niczym filmowy szpieg, wkradła się do wnętrz opisywanych postaci.

________________________________________________________________
Aneta Szczepocka-Walas, Przypadki, Biblioteka „Tematu", Bydgoszcz 2013, ss. 132

Wydawca: Towarzystwo Inicjatyw Kulturalnych - akant.org
We use cookies

Na naszej stronie internetowej używamy plików cookie. Niektóre z nich są niezbędne dla funkcjonowania strony, inne pomagają nam w ulepszaniu tej strony i doświadczeń użytkownika (Tracking Cookies). Możesz sam zdecydować, czy chcesz zezwolić na pliki cookie. Należy pamiętać, że w przypadku odrzucenia, nie wszystkie funkcje strony mogą być dostępne.