W 2015 roku ukazała się książka Michała Damazyna pod tytułem ,,Bydgoszczan portret własny’’. Dokument został wydany przez Prymasowski Instytut Kultury Chrześcijańskiej im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Bydgoszczy.
Tematem recenzowanej publikacji są spisane wspomnienia siedmiu mieszkańców Bydgoszczy pochodzących z różnych zakątków przedwojennej Polski. Wspomnienia przedstawiają obraz kraju, okupacji i pierwszych lat powojennych. Autorami są: Janina Bartkowiak, Jerzy Lenczewski, Barbara Rankowska-Mila, Feliks Tuszyński, Tadeusz Centek, Karol Kostrzewski, Regina Spławska.
Feliks Tuszyński przedstawił jak wyglądała szkoła w czasie okupacji niemieckiej. Opisał relacje polskich uczniów z nauczycielami niemieckimi. Ciekawego wywiadu udzielił Tadeusz Centek, który służył podczas wojny w II korpusie gen. Władysława Andersa i I Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka. Zainteresowały mnie szczególnie jego losy przedwojenne i okupacyjne. W 1938 roku wstąpił do nacjonalistycznego stowarzyszenia ,,Organizacja Młodzieży Polskiej’’. Autor wspomnień dokładnie opisał umundurowanie członków tej organizacji, dzięki czemu można porównać je do innych działających w tym czasie. Dalsze jego losy były również ciekawe, np: praca w Fabryce Obrabiarek do Drewna (Blumwego), gdzie podczas okupacji obserwował złe traktowanie polskich pracowników przez niemiecki nadzór. Bohater wspomnień pomimo panującego terroru angażował się w akcje polskiego podziemia. Swoją działalność szpiegowską mógł uprawiać dzięki dobrej znajomości języka niemieckiego i zaufaniu jakim darzyli go Niemcy.
Kolejnymi wspomnieniami są relacje Karola Kostrzewskiego, żołnierza podziemia antykomunistycznego. Przedstawił on swoje losy okupacyjne i powojenne. Mnie najbardziej zainteresowała działalność w konspiracji antykomunistycznej. Karol Kostrzewski swoją działalność w podziemiu niepodległościowym rozpoczął jeszcze w czasie okupacji, należał wtedy do oddziału AK. Terenem jego działań był rejon wsi Twierdzin w Wielkopolsce, gdzie oddział prowadził akcje zbrojne przeciw Wehrmachtowi. Wkroczenie Armii Czerwonej zakończyło okupację niemiecką, lecz nie zakończyło partyzanckiej drogi autora wspomnień. Władze komunistycznej Polski już w 1945 roku zmusiły go do ukrywania się w lesie, gdzie dołączył do oddziału potocznie zwanego ,,Nocne Koty’’.
Odział ten znany był także pod nazwę ,,Korona”. Milicja i UB poszukiwały go za wrogą działalność. W czerwcu lub lipcu 1945 roku do obławy na jego partyzancki oddział dołączyli Rosjanie, jednak grupa przetrwała obławę. Partyzanci byli w nieustanym niebezpieczeństwie, głodowali i wymykali się z kolejnych zasadzek. Karol Kostrzewski wyszedł z podziemia w listopadzie 1945 roku.
Tekstem szczególnie wartościowym są zeznania Tadeusza Centka, który opisał swoją pracę w Fabryce Blumwego, przedstawiając jej wojenne losy, bardzo mało znane nawet historykom. Tekst jest wiarygodny historycznie, gdyż znajduje odzwierciedlenia w relacjach innych ludzi. Relacje Karola Kostrzewskiego również można uznać za wiarygodne źródło historyczne, jego opis funkcjonowania partyzanckiego oddziału jest podobny do zeznań innych uczestników konspiracji.
Autor opracowania Michał Damazyn wykazał profesjonalizm w swojej publikacji dokonując wyjaśnień wielu zagadnień z zakresu historii XX wieku. Szczególnie dobrze opracował zagadnienie podziemia zbrojnego po 1945 roku, wymieniając jego liczebność i nazwy organizacji walczących z komunistami. Spisane wspomnienia są tekstami źródłowymi. Wypowiadający się na łamach książki świadkowie historii szczegółowo pokazują obraz miejscowości, w których zamieszkiwali, przedstawiają relacje między Polakami i mniejszościami narodowymi.
Michał Damazyn, Bydgoszczan portret własny, Bydgoszcz 2015, Prymasowski Instytut Kultury Chrześcijańskiej, ss. 328.