Jacques'a Attali należy cenić za to, że w swoich książkach wybiega daleko w przyszłość. Ogromnej trosce (jak i przejmującej niepewności) o losy cywilizacji dał wyraz w Krótkiej historii przyszłości (Prószyński i S–ka, 2008); czasem też próbuje nas straszyć, jak to uczynił w pracy Zachód– 10 lat przed totalnym bankructwem? (Studio Emka, 2010).
Attali'emu należy się również szacunek za częste sięganie po przykłady znane z dziejów, które –w jego stylu przedstawiania rzeczywistości–dostarczają wielu zatrważających wręcz porównań do obecnej sytuacji w Europie czy na całym globie. Istotna w tym nurcie jego myślenia jest książka Żydzi, świat i pieniądze opublikowana w Polce w listopadzie 2003 roku przez wydawnictwo Cyklady.
Wydawca zamieścił na skrzydełku, być może nazbyt prowokacyjnie, serię pytań, wśród nich następujące: „Czy Żydzi rządzą światem? Czy łączy ich z pieniędzmi jakaś szczególna więź i są wyjątkowymi aktorami na kapitalistycznej scenie świata?". Okazuje się, już po lekturze książki, że ta więź (a raczej kontekst) między Żydami a pieniędzmi wynika z odkrycia – przed całymi tysiącleciami – w żydowskich kramach czy podczas podróży żydowskich karawan takiej etyki (nazwać należałoby ją etyką biznesu), która uformowała zarówno nowożytny europejski kapitalizm, jak i nam współczesną jego odmianę.
Po wpisaniu w wyszukiwarkę hasła 'Żydzi i biznes' przekonałem się, że polskojęzyczny Internet – niestety w odróżnieniu od anglojęzycznego – aż kipi od nienawiści i jest przepełniony antysemickimi komentarzami i wpisami. Niczym nieuzasadnioną niechęć wobec Żydów chciałoby się ignorować–szkoda energii i czasu na oburzanie się zakorzenioną w zamkniętych umysłach nienawiścią lub czyjąś głupotą. Jednakże nie można wobec tego przejść obojętnie.
Na przekór wynikom wyszukiwania dla hasła 'Żydzi i biznes' chciałbym zarekomendować autobiografię, jak najbardziej pozytywną, Geralda Ratnera Zrobić Ratnera! Sukces i upadek w biznesie (Regan Press, 2008), która ukazuje historię pewnego rodzinnego biznesu z perspektywy żydowskiej mentalności i kultury. Środowisko prowadzenia tego biznesu to Wielka Brytania (oraz marginalnie Stany Zjednoczone i Holandia) w drugiej połowie XX wieku.
Co ciekawe, podczas lektury opowieści Ratnera o historii jego firmy – czyli o tytułowym sukcesie i upadku – dowiadujemy się wielu ważnych rzeczy na temat zachowań menedżerów w trudnych dla prowadzenia biznesu czasach. Gerard Ratner i jego firma przeżyli przez te kilka dziesięcioleci parę kryzysów gospodarczych, załamań rynku i wielkich zmian (a nawet rewolucji) w gustach konsumentów. Firma o włos nie upadła po wstrząsie, który wywołał Ratner, czyli jej prezes i zarazem właściciel, który żartując przed dziennikarzami „zrobił Ratnera" – nieopaczną wypowiedzią, głupim, prymitywnym żartem nieomal doprowadził stworzony przez siebie biznes do upadku.
Szczegóły tego wstrząsu zostały dokładnie opisane w biografii Gerarda Ratnera – Żyda, który zbudował swój biznes ciężką pracą i wytrwałością, a nie jakimiś nieczystymi zagraniami. W tych z kolei specjalizuje się Sir Richard Branson, rodowity Anglik, o czym dowiadujemy się z książki na jego temat: Biznes w stylu Richarda Bransona (Regan Press, 2009).