Archiwum

Roman Zawada - Zdobycie Dyneburga (3)

0 Dislike0
Gwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywna
 

Przez te dziesięć dni, potężny sprzymierzeniec nieprzyjaciela — mróz zabiera z naszych szeregów ponad połowę żołnierzy.

Czerwoni bronią się mężnie. W końcu z rozpaczą widzą, że muszą ustąpić zawziętości legionistów. Nic tu ich siły ludzkie nie pomogą. Codziennie bój. Uprzykrzy sobie ciężką służbę ten i ów żołnierz rosyjski, chłop z pod Tweru czy Wiążmy, i sam sobie naleje wody do butów filcowych. I już go wiozą w tył z odmrożonymi nogami do szpitala. Inny znów nie śpieszy się w odwrocie, przystaje w przydrożnej chacie i idzie do niewoli. Jakże takim żołnierzom równać się z naszymi, z których wielu już dawno o butach zapomniało, lecz ciągle idą naprzód.

To też nocą z 3 na 4 lutego wojska polsko-łotewskie stanęły w pościgu za nieprzyjacielem nad rzeczką Siniuchą i wielkim jeziorem Oświej, o 130 kilometrów od Dyneburga.

Generał Śmigły-Rydz zakończył kampanię nazwaną proroczo „Zima“.

 

Powinna się ona jednak nazywać w historii jakoś inaczej, bardziej twardo. Generał nazwał ją „groźną“. Taką też naprawdę była dla naszego żołnierza, lecz jakże wspaniałą dla Wodza i jego dywizji.

 

W Dyneburgu zwycięzca zimy i Rosjan, wódz polski, przyjmuje defiladę swoich oddziałów. Łotysze poubierali się we fraki i lakierki i mowy mają do Śmigłego „Oswobodziciela“. A tu znów zaskoczył mróz 30-stopniowy. W ten mróz idzie kamienną jezdnią nasza piechota. Mocno tętni bruk, bo w nowych już idzie trzewikach. Połowa żołnierzy ma jeszcze niezagojone z odmrożenia palce u nóg i rąk, lecz nic to. Cóż to znaczy wobec pracy, jaką wykonali! Za piechotą wali przez długie kwadranse artyleria. Koła siedemdziesięciu dwóch dział dudnią w ten mróz, jakby ich tysiąc szło.

Patrzą się i dziwią Łotysze temu walecznemu wojsku, co tak wiele zdziałało, walcząc z wrogiem i z mrozem, żeby zasłużyć na uznanie swego Naczelnego Wodza. A wielu przy tym nawet swego życia nie pożałowało i ponad sto grobów żołnierskich pozostało w tej ziemi, jako pomnik naszej chwały. Lecz jeszcze bardziej dziwią się Łotysze młodemu Wodzowi, którego wola i pragnienie zwycięstwa przeniknęły serca legionistów i sprawiły, że oręż polski ustalił wschodnie granice ich ojczyzny.

Uczcili go też jak umieli.

 

Prosili go, żeby przyjął ich krzyż, co jest jak nasz „Virtuti Militari“, a nazywa się „Latsplessis“, co znaczy „pogromca niedźwiedzia“.

I słusznie, przecież rosyjskiego „niedźwiedzia“ Śmigły pogromił.

Czy to wszystko? Polska mówi — nie. Polska cała czeka, kiedy w owym Dyneburgu, na największym placu, owemu Wodzowi, którego imię na wiek wieków jest związane z tyrn miastem i wschodnią granicą ojczyzny łotewskiej, pomnik wdzięczności wystawią mieszkańcy.

Boć należy się przecież, żeby żołnierz polski, co tak wiele uczynił, walcząc za wolność Łotwy i tyle swojej krwi serdecznej poza granicą swojej własnej Ojczyzny szczodrze przelał, w osobie swego Wodza został w tym miejscu uczczony.

Lecz mała to rzecz będzie, kiedy będzie, wobec tej sławy, jaką historia, jaką opowieść żołnierska o Śmigłym i jego bojach za Dźwiną, w Łatgalii, opowiada.

 

Kiedy skończyły się boje dywizji Legionów, stały one do wiosny na marnych kwaterach, bo lepszych nie było w zdobytych miastach i wioskach. Żołnierze goili rany, opowiadali swe zwycięstwa i nabierali sił do nowych bojów, które im wiosna obiecywała.

Z Dyneburga, gdzie tyfus począł dziesiątkować naszych, Śmigły czuwał nad Łotwą, lecz rozbici czerwoni nie odważyli się powrócić.

Aby do wiosny — czekali wszyscy.

I Śmigły czekał na nowe rozkazy Naczelnego Wodza, gdzie, w której stronie, ma swoim męstwem „ratować Ojczyznę“, nową chwałą chorągwie pułków okrywać i „na wdzięczność całej armii polskiej zasłużyć.

 

Wydawca: Towarzystwo Inicjatyw Kulturalnych - akant.org
We use cookies

Na naszej stronie internetowej używamy plików cookie. Niektóre z nich są niezbędne dla funkcjonowania strony, inne pomagają nam w ulepszaniu tej strony i doświadczeń użytkownika (Tracking Cookies). Możesz sam zdecydować, czy chcesz zezwolić na pliki cookie. Należy pamiętać, że w przypadku odrzucenia, nie wszystkie funkcje strony mogą być dostępne.