Rozbawiły nas nieco uwagi zawarte w liście do redakcji noszącego tytuł „Biskupi a biskupi” autorstwa Roderica B. Dibberta z Chicago.
Prawdą jest, że arcybiskup Gerhard Gul (1847-1920) z Unii Utrechckiej Kościołów Starokatolickich konsekrował byłego księdza rzymskokatolickiego Arnolda Harrisa Matthewa (1852-1919) na „starokatolickiego biskupa Anglii” 28 kwietnia 1909 roku. Jednak stwierdzenie, że jest to „schizmatyczna sekta, jeśli w ogóle taka istnieje”, jest całkowicie błędne. Arcybiskup A.H. Matthew wiele uczynił dla angielskiego starokatolicyzmu. Problemy z jakimi boryka się jego Kościół były spowodowane przez ludzi (byłych księży rzymskokatolickich i anglikańskich), kapłanów, którym okazano zbyt wiele zaufania.
Wynika jasno z korespondencji, którą posiadamy w naszym archiwum, a jej autorem jest bezpośredni następca arcybiskupa Bernard Maria Williams, że schizma w Unii Utrechckiej Kościołów Starokatolickich była całkowicie uzasadniona. Powody są opisane wyraźnie w listach arcybiskupa A.H. Matthew’a, który zerwał więź z Utrechtem. Główną przyczyną była nadmierna protestantyzacja Eklezji utrechckiej. W 1913 roku abp A.H. Matthew konsekrował ks. Rudolpha de Landas-Berghes (1873-1920), jako biskupa misyjnego w Szkocji, który jednak w 1914 roku wyjechał do USA, gdzie bez upoważnienia stosownego gremium kościelnego, dał początek starokatolickiej hierarchii, lecz sam powrócił do Kościoła Rzymskokatolickiego.
W odniesieniu do konsekracji z 5 grudnia 1909 roku Jana Marii Michała Kowalskiego (1893-1942) jako pierwszego arcybiskupa Kościoła Mariawitów, której udzielili arcybiskup Gerhard Gul, abp Arnold Harris Matthew, bp Jacobus Johannes van Thiel (1843-1912), bp Mikołaj Spit i bp Johannes Josef Demmel, konsekracja ta została dokonana zgodnie z zasadami, bez jakichkolwiek podstępów czy oszustw, które sugeruje R.B. Dibbert.
Po pierwsze nie było żadnych nieodpowiednich czy też heretyckich doktryn w Kościele Mariawitów aż do śmierci założycielki Marii Franciszki Kozłowskiej w 1921 roku. Kapłaństwo i biskupstwo kobiet nie istniało przed tą datą. Po drugie, po śmierci założycielki arcybiskup J.M.M. Kowalski zaczął wprowadzać niewłaściwe, nietradycyjne i heretyckie praktyki w Kościele Mariawitów, które skłoniły Kościół Starokatolicki do zerwania pełnej jedności mariawityzmu ze starokatolicyzmem aż do 1924 roku.
Kościół Mariawitów nie jest i nie był „schizmatycką sektą”. Był to rzymskokatolicki zakon, który w wyniku machinacji hierarchii polskiego Kościoła Rzymskokatolickiego został zmuszony do zerwania z Kościołem Rzymskim i stania się Kościołem niezależnym w 1906 roku. Przez okres kilku lat aż do tej daty przelano wiele krwi, wystąpiły zamieszki, którymi dyrygowała rzymskokatolicka hierarchia. Za sprawą kłamstw głoszonych przez Rzym Związek Mariawitów został suspendowany, a w końcu ekskomunikowany. Trzeba znać pełne historyczne tło, a nie snuć założenia i domniemania, które nie są prawdziwe.
Ważnym jest, aby pamiętać, że ze względu na nieprawidłowości i nietradycyjność, a często i heretyckość praktyk ustanowionych przez nieżyjącego arcybiskupa J.M.M. Kowalskiego po śmierci Założycielki w 1921 roku, które to praktyki były stopniowo wprowadzane, Kapituła Generalna (Synod) Kościoła w 1935 roku obaliła arcybiskupa i wszystkich tych, którzy go popierali. W rezultacie pozostała czysta grupa mariawitów, znana jako Mariawicki Starokatolicki Kościół lub Starokatolicki Kościół Mariawitów, z centralą w Płocku. Starokatolicki Kościół Mariawitów nie ustanawia, ani też nie wyświęca kobiet i był zdecydowanie przeciwny temu procederowi jeszcze przed usunięciem arcybiskupa J.M.M. Kowalskiego. Praktykuje starożytny i czysty katolicyzm, taki jaki istnieje w Utrechcie, na długo zanim Unia Utrechcka powstała, a także na długo przed rokiem 1810, kiedy to powstał niemiecki, szwajcarski i austriacki starokatolicyzm.
Zwolennicy arcybiskupa J.M.M. Kowalskiego, wygnani z Płocka, założyli swoją siedzibę w dawnym domu klasztornym znajdującym się Felicjanowie i od tego czasu aż do chwili obecnej są znani jako Kościół Katolicki Mariawitów. Zachowuje on wszystkie praktyki ustanowienie przez abp J.M.M. Kowalskiego.
Wracając do sprawy arcybiskupa Arnolda Harrisa Matthew’a, powinno stać się jasnym, że on sam nie był odpowiedzialny za „niezliczonych episcopi vagantes”, jak to R.B. Dibbert sugeruje. Ci episcopi vagantes zostali ustanowieni przez tych samych byłych księży rzymskokatolickich i anglikańskich, którym arcybiskup niepotrzebnie zaufał. Jednym z takich przykładów był arcybiskup Rudolph de Landasm-Berghes (1873-1920), który przybył do Ameryki Północnej i bez upoważnienia właściwych gremiów kościelnych zaczął wyświęcać „na prawo i lewo”. Wśród nich możemy znaleźć takie osoby, jak arcybiskup Carmel Henry Carfora (1878-1958), arcybiskup William Henry Francis Brothers, jak również dziesiątki innych, którzy są faktycznymi episcopi vagantes. Tworzą oni: Starokatolicki Kościół w USA, Staro- Rzymskokatolicki Kościół Rytu Angielskiego, Północnoamerykański Starokatolicki Kościół.
Abp Carmel Henry Carfora jest w pewien sposób związany z amerykańską gałęzią mariawityzmu, gdyż wprowadził do kapłaństwa naszego założyciela.
Franciszek Ignacy Maria Boryszewski urodził się 24 lipca 1893 roku w Polsce. Po emigracji do USA związał się Północnoamerykańskim Starokatolickim Kościołem (North American Old Roman Catholic Church), w którym 27 grudnia 1927 roku arcybiskup Carmel Henry Carfora (1878-1958) udzielił mu w kościele pw. Wszystkich Świętych w Detroit święceń kapłańskich. 2 lutego 1930 roku sakry biskupiej udzielił mu Frederic Ebenezer John Lloyd. Utworzył, utrzymujący korespondencyjną więź z Płockiem, Starokatolicki Kościół Mariawitów Prowincji Północnej Ameryki. Działał, choć bez większych sukcesów w środowisku polskich emigrantów. W Detroit znajdowała się katedra pw. św. Piotra i Pawła i Przenajświętszego Sakramentu. 28 stycznia 1972 roku konsekrował na biskupa Roberta-Ronalda Jana Marię Zaborowskiego (1946-2010), który stał się jego następcą, tej Eklezji.
Dzisiejszy Kościół Starokatolicki Mariawitów w Polsce ma ponad 24.000 wiernych, trzy diecezje, czterech biskupów, 41 zakonników, 32 kapłanów, 100 sióstr zakonnych oraz dziewięciu duchownych. Liczby te nie obejmują wiernych z Kościoła Starokatolickiego Mariawitów Prowincji Ameryki Północnej, który jest reprezentowany w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Francji i RFN.
W Kościele tym przetłumaczono na angielski wiele książek i broszur odnoszących się do mariawityzmu tak, aby jasne stały się fakty, a nie często mylące i błędne informacje.
Z angielskiego przełożył Grzegorz Grabowski