W nocy z 28 na 29 kwietnia 1961 r. saperzy radzieccy zało­żyli w mury fary Witoldowej w Grodnie wiele kilkusetkilogramowych ładunków dynamitu. I w parę godzin potem wysadzili w powietrze wspaniałą świąty­nię wzniesioną przez wielkie­go księcia Witolda tuż po chrzcie Litwy, dokładnie 600 lat temu. Gotycka świątynia stała na wprost później wznie­sionego kościoła jezuitów, dziś bazyliki kadetralnej pw. św. Franciszka Ksawerego.

Kapitulacja pod Ujściem i zdrada magnatów w Kiejdanach zapoczątkowały pasmo sukcesów szwedzkich, które pozwoliły królowi Karolowi podbić w krótkim okresie czasu większą część Rzeczypospolitej, z wyjątkiem ziem ukraińskich oraz części ziem litewskich zajętych wcześniej przez Rosję. Do najbardziej zaciekłych walk doszło na Pomorzu Gdańskim, gdzie w połowie września 1655 r. desant wojsk szwedzkich, pokonując oddziały wojewody malborskiego Jakuba Weihera i oddziały pospolitego ruszenia, zdobył Hel i Puck. Posuwając się następnie w głąb Polski, oddziały szwedzkie opanowały Człuchów, Tucholę i Bydgoszcz. 8 września Szwedzi zajęli Warszawę, a 18 października odnieśli zwycięstwo pod Żarnowem.

Milionowa rosyjska eksklawa w Nadpregolu nosząca oficjalną nazwę Obwodu Kaliningradzkiego (Królewieckiego) kreuje swoją świadomość historyczna przede wszystkim w oparciu o Wielką Wojnę Ojczyźnianą. Wprawdzie zdobycie w kwietniu 1995 roku przez Armię Czerwoną Nadpregola, połączone z niesamowitym zniszczeniem jego substancji urbanistyczno-architektonicznej i męczeństwem rodzimej ludności, nastąpiło bardzo późno i z punktu widzenia strategii wojennej było bezsensowne, gdyż front dochodził już do Berlina (16 kwietnia rozpoczęto atak na stolicę III Rzeszy), to jednak tutejsi Rosjanie nie analizują faktów. Jakby zakompleksieni wobec racjonalnego świata Zachodu, świętują co najmniej miesiąc Dzień Zwycięstwa (7 maja 1945 roku podpisano akt kapitulacji III Rzeszy).

Wielu Polaków jadących na Białoruś wpada do Nowogródka, ale przecież mogłoby – poświęcając cały dzień – odwiedzić inne Mickiewiczowskie miejsca.

Nowogródek .W szkole położonej obok gmachu klasztoru oo. Dominikanów w latach 1807-1815 pobierał nauki młody Adam Mickiewicz. Wynio­sła Góra Zamkowa z ruiną za­mku Mendoga, górująca nad ma­łym miastem i krążące wokół niej legendy, były zapewne im­pulsem do romantycznej twór­czości. Pozostał zrekonstruowany dworek rodzinny autora „Pana Tadeusza”.

Wstęp
Aleksiej Nikołajewicz Tołstoj (1883-1945) pochodził z rodziny hrabiowskiej. Wykształcenie literackie zdobył w Paryżu, gdzie pozostawał przede wszystkim pod wpływem symbolizmu.
Tematyką epoki cara Piotra I (1672-1725) zaczął się zajmować w 1918 roku. Zamówiono u niego sztukę o tym niezwykłym carze. Czytając materiały dotyczące  tego okresu,  zdumiewał się kontrastami, w które obfitowała ta epoka. ,,Jakiż żałosny widok  stanowiła feudalna Rosja siedemnastego wieku - stwierdzał A. N. Tołstoj.- Prawdziwy kraj nędzarzy: zacofana gospodarka rolna, prawie całkowity brak manufaktur, handel wewnętrzny słabo rozwinięty.