1 lipca 20011r. Polska objęła półroczne przewodnictwo Unii Europejskiej, zrzeszającej aktualnie 27 krajów. Nie jest to dowodem jakiegoś szczególnego uznania naszej roli, lecz wynika z przyjętych procedur i harmonogramu prezydencji poszczególnych państw. Nie należy z tego też wyciągać zbyt pochopnych wniosków o naszym dominującym wpływie na kształt i jakość decyzji podejmowanych w tym okresie przez UE.
Będziemy obserwowani i oceniani przez pozostałych członków UE. Następna taka szansa na kształtowanie pozytywnego wizerunku naszego kraju może powstać dopiero za 15-20 lat. Miejmy nadzieję na jej wykorzystanie już teraz.
Prześledźmy w skrócie pozycję naszego kraju w Europie na przestrzeni ponad tysiącletniej historii.
Zręby naszej państwowości ukształtowały się w połowie X wieku i dość szybko po przyjęciu chrześcijaństwa przez Mieszka I w 966r. piastowska Polska stała się liczącym się państwem w Europie środkowo-wschodniej, co potwierdziła koronacja Bolesława Chrobrego w 1025r. Następne wieki nie były już tak pozytywne. Rozdrobnienie dzielnicowe po śmierci Bolesława Krzywoustego, ciągłe walki zewnętrzne z Niemcami, Czechami, Rusią Kijowską, plemionami Bałtów, zagrożenie przez sprowadzony Zakon Krzyżacki oraz konflikty wewnętrzne spowodowały upadek państwa i utratę wielu terytoriów. Dopiero próby zjednoczeniowe Władysława Łokietka i stabilizacja ekonomiczna króla Kazimierza Wielkiego doprowadziły do odtworzenia silnego państwa, ale w coraz większym konflikcie z Zakonem Krzyżackim. Wygaśnięcie dynastii Piastów zmusiło rządzących do pojęcia rozmów z Wielkim Księstwem Litewskim, także zagrożonym przez Zakon i rosnące w siłę państwo moskiewskie. Zaowocowało to powstaniem Unii dwóch państw: Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego pod berłem wspólnego króla Władysława Jagiełły i zapoczątkowaniem dynastii Jagiellońskiej, obejmującej niemal pół Europy. Mimo dużych różnic kulturowych, religijnych, językowych, itd., Unia Lubelska, podpisana w 1386r., doprowadziła do utworzenia silnego organizmu państwowego w Europie. Zwycięstwo nad Zakonem Krzyżackim w 1410r. jeszcze bardziej umocniło nowe państwo. W ciągu kolejnych stuleci pomimo wielu konfliktów z sąsiadami: Rosją, Szwecją, Turcją, nastąpiło znaczne poszerzenie terytorialne na Wschodzie o Inflanty i Ukrainę, ale też utrata Śląska, Pomorza Zachodniego i Prus Wschodnich, co wyczerpało siły rozwojowe kraju. Brak niezbędnych reform gospodarczych po upadku feudalizmu, podatność na uzależnienia od sąsiadów, różnorodność religijna i kulturowa narodów tworzących I Rzeczpospolitą doprowadziły do bezprzykładnego rozpadu państwa i trzech kolejnych rozbiorów przez Rosję, Prusy i Austrię. Liczne powstania i zrywy narodowo-wyzwoleńcze nie osiągnęły żadnych sukcesów. Jedyną ostoją przetrwania polskości w tych latach 1773–1918, pozostawały Kościół Katolicki, język polski i wytrwałość w dążeniach do odzyskania niepodległości. Umiejętne rozegranie konfliktów między zaborcami w I wojnie światowej oraz postawienie sprawy polskiej na forum międzynarodowym umożliwiły odrodzenie państwa i powstanie II Rzeczypospolitej, która niestety przetrwała tylko do 1939r. Po zakończeniu II wojny światowej w 1945r. na mocy Układu Jałtańskiego utworzono państwo polskie, przesunięte terytorialnie ze Wschodu na Zachód i pozostające w strefie wpływów i pod dominacją Związku Radzieckiego. Powstanie Solidarności w 1980r., pierestrojka w ZSRR, Jesień Ludów w 1989r. oraz rola papieża Jana Pawła II, spowodowały ukształtowanie się nowego systemu politycznego w Europie: rozpadu ZSRR, Paktu Warszawskiego i powstania nowych demokratycznych państw, w tym III Rzeczpospolitej. Dyplomatycznie prowadzona polityka w stosunku do sąsiadów pozwoliła nam wstąpić do Układu NATO /1999/ i Unii Europejskiej /2004/. Mimo różnych wątpliwości i obiekcji społeczeństwo generalnie zaakceptowało te fakty. Nie zawsze wiąże się to tylko z samymi korzyściami, np. NATO wzmocniło nasze bezpieczeństwo narodowe, ale też zostaliśmy wciągnięci do wojen w Iraku, Afganistanie, na Bałkanach a także narażeni na możliwe ataki terrorystyczne. Podobnie członkostwo w UE dało Polsce dużą pomoc gospodarczą i finansową, swobodę podróżowania, ale też skonfliktowało z Rosją i Białorusią w zakresie dostaw energetycznych ropy i gazu oraz szeroko pojętej wymiany gospodarczej. Uzależniło nas od europejskiego, niezgodnego z naszą tradycyjną moralnością, prawa. Unie gospodarcza wyprowadza z Polski pieniądze.
Niemniej, nigdy jeszcze w naszych dziejach nie mieliśmy tak długiego okresu pokoju, postępu, bezpieczeństwa, uregulowanych stosunków z sąsiadami z wyjątkiem Białorusi oraz uznania naszych osiągnięć przez inne kraje.