Stefan Pastuszewski - Luteranie wśród katolików i staroprawosławnych

0 Dislike0
Gwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywna
 

Stosując pojęcie malarskie, mapę konfesyjną Łotwy można porównać do pasa (południkowego) o różnej intensywności barw. Idąc z zachodu na wschód zmniejsza się intensywność luteranizmu, a rośnie intensywność katolicyzmu i staroprawoslawia. Północ około–estońska jest dość intensywnie nowoprawosławna, a zachodnie wybrzeże na dodatek nasycone ewangelikalizmem (baptyści, metodyści, adwentyści). Wyjątek oczywiście stanowi Ryga, będąca tyglem niemal wszystkich łotewskich konfesji i siedzibą ich central (3 katedry: luterańska, katolicka, nowoprawosławna).
Łotewski luteralizm, zaszczepiony na gruncie katolickim jako religia zbuntowanych przeciwko kościelnej hierarchii i Zakonowi Inflanckiemu, panów (baronów), a raczej feudałów pazernych na kościelne włości, nie wniknął zbyt głęboko w duszę i świadomość łotewskiego ludu. Podobnie zresztą jak poprzednio katolicyzm, też religia niemieckich rycerzy i mieszczan. Wyjątek stanowi oczywiście Łatgalia, czyli Inflanty Polskie, gdzie poprzez misje ludowe w XVII i XVIII wieku katolicyzm stał się religią mas. Zbliżone jest to do losów nowoprawosławia na północy, bowiem Inflanty doświadczyły fenomenu masowych nawróceń na to wyznanie w XIX wieku, będących de facto obłędną ucieczką od niemczyzny i ku świetlanej iluzji życia pod opieką ojczulka cara („Świat Inflant" 2009, nr 7, s.10–13).
W każdym razie słabo zakorzeniony łotewski luteranizm stał się bardzo podatny na niszczące zewnętrzne wpływy. Pierwszym było wypędzenie z Łotwy Niemców, a więc głównie dobrze zorganizowanych luteran, przez hitlerowską Rzeszę w 1944 roku. Potem przyszła państwowa ateizacja, której swoistą kontynuacją stał się po roku 1990 (II atmoda) agnostycyzm konsumeryczny. Mamy więc do czynienia z gęstą, szczególnie na zachodzie, siecią mało licznych zborów i symbolicznym rozpoczynaniem sesji parlamentu od nabożeństwa w katedrze ryskiej pw. NMP. Mamy też do czynienia z pewnym napięciem narodowościowym w łonie Kościoła, dowodem czego jest wyłonienie się Kościoła niemieckojęzycznego („Świat Inflant" 2010, nr 11, s. 8).
Niemniej w ostatnim okresie Łotewski Ewangelicko–Luterański Kościół (Latvijas Evaňgçliski Luteriskâs Baznîcas) nieco się wzmocnił, dokonując racjonalnej reorganizacji. Jednym z jej etapów było powołanie 5 lipca 2007 roku przez 23 Synod LELB nowej diecezji– Dyneburskiej (Dangavpils Diecçze). Jest ona najmniejszą liczebnie, bowiem w owym malarskim paśmie konfesyjnym przygłusza ją swą intensywnością rzymski katolicyzm i staroprawosławie, jako że nowa jednostka eklezjalna zajmuje tereny Łatgalii i Selii. Katedrą został kościół Marcina Lutra w Dyneburgu, przy 18 novembera ielâ 66, a na biskupa konsekrowano 13 paędziernika 2007 roku ks. Einârsa Alpe. Diecezja podzielona jest na 3 okrćgi i liczy 48 parafii. Pracuje w niej 16 księży, w tym jeden emerytowany jako kaznodzieja pomocniczy. Jeśli odliczy się biskupa, to na każdego duchownego przypadają niemal 4 zbory, co w miarę jednoznacznie określa skalę problemów duszpasterskich.
Okręg dyneburski (Daugavpils iecirknis) liczy 10 parafii skupionych wokół świątyń, w większości fundowanych jeszcze przez niemieckich baronów. Cześć kościołów wybudowały ze składek niemieckojęzycznych gminy na przełomie XIX i XX wieku. Równie mało liczny jest okręg marienhuski (Balvu iecirkuis), bowiem jako drugi łatgalski liczy tylko 8 parafii. Najliczniejszy, bo 30–parafialny jest okrćg selijski (Sçlpies iecirknis), czemu trudno sić dziwiă, bo Selia wchodziła w skład zlutrzonego Księstwa Kurlandii i Semigalii, a po jego likwidacji w ramach III rozbioru Rzeczypospolitej, prym w niej wiedli niemieccy baronowie, stanowiący tym razem podporę Imperium Rosyjskiego. To tu znajduje się jedyna w dyneburskiej diecezji świątynia wybudowana w ostatnim półwieczu–kościół pw. Zmartwychwstania Chrystusa (Kristus Spçka baznica) z 1994 roku w Aizkrauklç. Jest to druga luterańska úwiŕtynia w tym mieúcie. Na przykůadzie tego okręgu kościelnego i tej diecezji widać jak wielką siłą w życiu religijnym jest tradycja. Wiara rzeczywiście przekazywana jest z pokolenia na pokolenie.
Dla porównania: diecezja lipawska liczy 6 okręgów, a archidiecezja ryska 7 okręgów.



Wydawca: Towarzystwo Inicjatyw Kulturalnych - akant.org
We use cookies

Na naszej stronie internetowej używamy plików cookie. Niektóre z nich są niezbędne dla funkcjonowania strony, inne pomagają nam w ulepszaniu tej strony i doświadczeń użytkownika (Tracking Cookies). Możesz sam zdecydować, czy chcesz zezwolić na pliki cookie. Należy pamiętać, że w przypadku odrzucenia, nie wszystkie funkcje strony mogą być dostępne.