Błękitna nostalgia. Antologia poezji znad Jezioraka jest mi bardzo bliska i nostalgiczna jednocześnie, jako antologia wierszy o Iławie znad Jezioraka, kędy po raz pierwszy przed pięćdziesięciu kilku laty przejeżdżałem jadąc na Warmię i Mazury, jako „zielono-błękitną bramą do Krainy Wielkich Jezior". A że od tamtego czasu tutaj pozostałem, mogę wiernie powtarzać za autorem wiersza tytułowego Wiesława Niesiobędzkiego, który również przed laty osiadł był w Iławie:
Nic się nie kończy nic się nie zaczyna
to samo słońce jutro rano wzejdzie
pogasły światła na naszej przystani
wczoraj było lato, za rok lato będzie (…)
O ciszy pasterko tkliwa niebios panno
utkana z przestrzeni błękitu nostalgio
na skraju jesieni na granicy lata
jak ciebie zatrzymać jak się z tobą zbratać?
Jak na pewno podobną nostalgię bycia nad Jeziorakiem mają w swej historii inni autorzy, w antologii wymienieni, którzy z tą krainą związali się emocjonalnie na zawsze, oczywiście żyjąc tu lub będąc przelotnie, ale tworząc zauroczeni miejscem, bowiem jak pisze w obszernym „Słowie wstępnym" wspomniany tu autor: „Iława, z racji swego niezwykłego malowniczego położenia, jest miastem jakby stworzonym dla artystów i poetów".
Na przykład Marta M. Krysiak z Krutyni opowiada wierszem jak to ongiś dla niej :
Zapachniało, rozszemrzało się
podróżą
powietrze było ciche i piękne
ostry obraz natury
napawał radością i lękiem
widok sinej dali
błyszczał błękitem oczu
Przygoda wyraźna jak nigdy
rozgościła się na niebie
Właśnie tak pachniało słowo
„dal"
właśnie tak pachną słowa
„przed siebie"
– a dla mnie zwidziały się przygody Pana Samochodzika, jako redaktora pierwszej serii książek przygodowych Zbigniewa Nienackiego z początku lat osiemdziesiątych poprzedniego stulecia, kiedy ów autor mieszkał i pisał je na Jeziorakiem. Ot, czy podczas lektury owe nostalgie nie zanadto zalatują „mdłą cukierkowatością" aby? Dlatego dla odmiany podaje inny ton, ton Krzysztofa Beśki z Iławy/Olsztyna, zawarty w wierszu „Październik", który:
Przyjechał dziś na ranem
i nim z mgły
wyłoniły się pierwsze wieże
już zdążył rozsiąść się
nad zegarem ratusza
I tak
z nogami do nieba
pluje w oczy dzieciom
z tornistrami pełnymi wrzasku
i urzędnikami
z liśćmi w czarnych teczkach
czasem
(a jest mu całkiem obojętnie
lewą dziurką w nosie czy prawą)
podmucha
rozwiewając włosy Annie
No a gdyby coś z „Dziejów tej krainy", to proszę bardzo; i niech to będzie wspomniany już Krzysztof Beśka w wierszu „Smolny kąt", który, jak poznałem jego twórczość, najbardziej jest uczulony na nasz los uwity w dzieje nie tylko regionu:
Staruszka Gertruda Hoppe ze straganu
z warzywami na przedwojennej ulicy
gdzieś w Prusach Wschodnich sepii
zgarbiona i wygasła spojrzeniem
wbitym w wodę jak od sieci żerdka
już się nie uskarża już nie złorzeczy
bo i komu… (…)
I ją pociesz
skroń chłodem ucałuj
choć w czas burz pianą posiwiały
jedyny
Geserich Panie nasz
I Ojcze lazurowy
Oczywiście że w tej Antologii znajdziemy całą mozaikę innych wątków intelektualnych, artystycznych czy satyrycznych (np. w utworach Wojciecha Sobola, Andrzeja Zb. Brzozowskiego czy Roberta Kowalskiego, zaś Zbigniewa Rojka – z kabaretu Kaczki z Nowej Paczki – znajdujemy tu jako liryka), a zawartych w wierszach dwudziestu kilku autorów tu zamieszczonych, i to z niebagatelnym przesłaniem o naszej duchowości oraz codziennej naszej egzystencji nie tylko nad Jeziorakiem. Mniemam zatem, że Błękitna nostalgia jest naprawdę taką antologią, na którą warto zwrócić uwagę nie tylko jako na tematyczną, ale również jako antologię artystyczną, wybijającą się pośród innych a podobnych sobie.
I jeszcze jedno: Błękitna nostalgia to również świetny debiut wydawniczy Firmy „Kowalski Pro-Media" z Katowic poprzez: dobry papier i oprawę, układ wierszy, błękitnego paska graficznego wraz z wykorzystanie artystycznej fotografii Krzysztofa Skomskiego z Krakowa oraz Roberta Kowalskiego, oczywiście urodzonego iławiaka, no i właściciela Firmy, która nam to dzieło zaprezentowała jako literaturę piękną. Zatem: pomyślności w następnych publikacjach o podobnych wartościach intelektualnych i artystycznych.
-------------
Red. Robert Kowalski i Wojciech Niesiobędzki: Błękitna nostalgia. Antologia poezji znad Jezioraka. Wydawnictwo „Pro-Media", Katowice 2010
- Józef Jacek Rojek
- "Akant" 2011, nr 5
Błękitna nostalgia
0
0