1. Spotkanie po latach

Z wyjazdem do Wilna ociągałam sie niemal rok. Jechać? Nie jechać?... Wcześniej nie czułam takiej potrzeby. Pozacierały się dawne wspomnienia o rodzinie na Litwie.

W Wilnie byłam 42 lata temu. Ale o tym napiszę za chwilę. Zresztą ta opowieść będzie nieco chaotyczna, bo spotkanie po latach obudziło we mnie mnóstwo emocji, które przeszkadzają mi w uporządkowanej relacji (lubię na ogół chronologiczny i niemal reporterski sposób pisania, bez nadmiaru wzruszeń i niepotrzebnego gadulstwa).

We śnie wraca do mnie ojciec
z tamtej strony i szepcze – Skarżysz
się na nieudane życie ale nie ma
udanego życia. Tutaj po tej stronie
znów pachnie morwa z naszego
kresowego sadu. Znów na powitanie
zrobię naszą miodową nalewkę.
Spotkałem tutaj znanych Ci poetów.

Dwanaście kilometrów na północny wschód od Kiejdan, przy drodze Kiejdany-Poniewież leży osiedle Kałnoberże (lit. Kalnaberže). W języku litewskim kalnas znaczy góra, a berže to brzoza, a więc po polsku miejscowość ta powinna nazywać się "Brzozowa Góra". Tymczasem polska nazwa Kałnoberże niewiele różni się od litewskiej i dla nieznających litewskiego języka jest zupełnie niezrozumiała.

Prywatny wyjazd na Białoruś (jechałem z żoną i synem) wymaga pewnych zachodów biurokratycznych związanych z wizami, ubezpieczeniem itd. Jeżeli, ma się zaproszenie od krewnych lub znajomych tam mieszkających wszystko to jednak można załatwić, albo przez odpowiednie biuro podróży lub jadąc np. do konsulatu Republiki Białoruś do Gdańska Oliwy. Ale nawet tam o ile kiedyś mogłem potrzebne wizy otrzymać w dwie godziny, to teraz już na wszystko jest odpowiedni czas, więc przy podwójnej opłacie po 50 euro za wizę wystarczy poświęcić na to jeden dzień, a przy opłatach po 25 euro odbiór może nastąpić po tygodniu. 

360 lat temu, 19 września 1657 roku, w Welawie uzgodniono dwa traktaty pomiędzy Rzeczpospolitą a księstwem Prus-Brandenburgii. Akty te zostały podpisane 6 listopada w Bydgoszczy i tym samym przeszły do historii jako traktaty welawsko-bydgoskie. W ich wyniku Hohenzollernowie jako książęta pruscy zrzucili lenno polskie i uniezależnili się całkowicie od Rzeczypospolitej, która całkowicie utraciła wpływ na politykę Prus.