Gwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywna

Publikacja Wileńszczyzma. Przedmioty-opowieści-refleksje pod redakcją Piotra Oleksego i  Mateusza Sikory to rezultat badań zrealizowanych w ramach projektu Małe przedmioty, duże historie na Wileńszczyźnie w październiku 2012 r. W przedsięwzięciu, sfinansowanym przez Polsko-Litewski Fundusz Wymiany Młodzieżowej, uczestniczyło 10 studentów Katedry Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Wrocławskiego i 10 osób ze strony litewskiej ze stowarzyszenia Lenkų Studentų Klubas Lietuvoje (Klub Studentów Polskich na Litwie). Uczestnicy, którzy spędzili 6 dni w Jowaryszkach koło Trok, pracując w dwuosobowych polsko-litewskich zespołach, samodzielnie określali przedmiot swoich badań, charakter jego poznawania, ilość rozmówców oraz przebieg rozmowy. Celem projektu były rozmowy z przedstawicielami lokalnej społeczności (Polakami, Karaimami, Litwinami):

Gwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywna

Staroprawosławie, ten fenomen ruskiej religijności, od połowy XVII wieku ścisłe związało się z naszymi ziemiami. Spośród pięciu kierunków starowierskich migracji, Rzeczypospolitej dotyczyły dwa: południowy zachód i północny zachód.

Na południowym zachodzie największym, odgrywającym fundamentalną rolę w dziejach starowieria, był transgraniczny ośrodek Starodubie-Wietka oraz, ale raczej już w formie diaspory, Wołyń i Podole. Na północnym zachodzie największe skupiska zaistniały w litewskich i łotewskich powiatach: Jezioroskim, Wiłkomirskim, Święciańskim, Poniewieżskim, Wileńskim, Trockim, Oszmiańskim, Suwalskim, Sejneńskim, Augustowskim, Kowieńskim, Dyneburskim, Rzeżyckim i Krasławskim. Znaczna liczba starowierów zasiliła ziemie białoruskie: Brasławszczyznę, Minszczyznę i Witebszczyznę.

Gwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywna

W przeciwieństwie do innych Rosjan, starowiercy postrzegali herbatę i kawę  jako środki odurzające i unikali ich picia niemal tak konsekwentnie jak używania tytoniu.  Oba napoje były kojarzone z antychrystem i jego sprzymierzeńcami, grzesznymi łatynistami i griekami.

Ten bezwzględny sprzeciw starowierców wobec picia kawy, herbaty i palenia tytoniu jawi się jako pewna anomalia. Etnograficzne dowody wskazują, że produkty roślinne są rzadko określane jako zanieczyszczające, a kiedy już takimi są, to restrykcje, którymi są objęte zwykle nie znajdują szerszego poparcia. Jest to widoczne w przypadku tytoniu, którego sprowadzenie do Europy i Azji w końcu szesnastego wieku i na początku siedemnastego, spotkało się ze sporadycznym oporem ze strony duchownych i zwykłych obywateli, podobnym do odnotowanego w Moskwie.

Gwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywna

Miejscowość Rennów (lit. Renavas), leżąca w okręgu Telsze, 15 km na południe od granicy litewsko-łotewskiej, nosiła niegdyś nazwę Gawry. Rennowem stała się dopiero w XVIII wieku, gdy znalazła się w rękach rodziny Rönne, chlubiącej się baronowskim tytułem. Była to rodzina niemiecka, ale mająca korzenie we Francji, która w XVI wieku osiadła na Inflantach, a później część jej przeniosła się na Żmudź, by posiąść majątek Gawry i nadać mu nazwę wywodzącą się od rodowego nazwiska. Jej najwybitniejszym przedstawicielem był Karol Ewald Rönne (1663-1716) herbu własnego (Renne), który służąc Piotrowi I jako naczelny wódz carskiej konnicy, otrzymał od niego tytuł barona za okazane męstwo w zwycięskiej bitwie ze Szwedami pod Połtawą. Dał on początek gałęzi kurlandzkiej rodu Rönne.

Wydawca: Towarzystwo Inicjatyw Kulturalnych - akant.org
We use cookies

Na naszej stronie internetowej używamy plików cookie. Niektóre z nich są niezbędne dla funkcjonowania strony, inne pomagają nam w ulepszaniu tej strony i doświadczeń użytkownika (Tracking Cookies). Możesz sam zdecydować, czy chcesz zezwolić na pliki cookie. Należy pamiętać, że w przypadku odrzucenia, nie wszystkie funkcje strony mogą być dostępne.