Granice dzisiejszej Łotwy zostały w zasadzie nakreślone w XIII wieku, kiedy to, powstały w 1202 roku Zakon Kawalerów Mieczowych, podbił ostatecznie w 1290 roku wraz z Zakonem Krzyżackim, z którym połączył się w 1237 roku, plemiona Kurów (Kurszów), Talawów (Łatgalów), Setów (Zelonów), Zemgalów, Liwów i Estów (w latach 1219-1227 oraz 1236-1346 ziemie Estów okupowali Duńczycy, lecz potem aż do 1561 roku również i one należały do Zakonu). Rycerze Chrystusowi ustanowili swoją stolicę najpierw w Rydze (Riga), a potem w Wenden (pol. Kieś, łot. Cešiš), a więc na ziemi Liwów, stąd całej podbitej krainie nadali nazwę Liviand, która w wyniku latynizacji brzmiała Livonia bądź Liflandia, a w spolszczeniu Liflanty.
Estończycy używali nazwy Livimaa, zaś Rosjanie - Liwonija. W XVII wieku przez dysymilację „l" powstała nazwa Iflanty, aby wreszcie przez asymilację obu zgłosek przeobrazić się w Inflanty. W Rzeczypospolitej szlacheckiej nazwą tą obejmowano ziemie położone między Żmudzią na południu, Zatoką Fińską na północy, Bałtykiem wraz z Zatoką Ryską na zachodzie, jeziorami Pejpus i Pskowskim oraz rozciągającym się od nich na południe kompleksem lasów i bagien na wschodzie. Było to najszersze pojęcie Inflant. Później, wyodrębniwszy w 1561 roku administracyjnie Kurlandię wraz z Zemgalią, jako księstwo lenne i straciwszy Estlandię na rzecz Szwedów, używano pojęcia Inflanty właściwe, aby po 1660 roku dzielić je na Inflanty Szwedzkie i Inflanty Polskie. Czasami Liwonią nazywano tylko ziemie na północ od Dźwiny, a więc Widzemię, Łatgalię i Estonię, w odróżnieniu od Kurlandii i Semigalii położonych na południe od Dźwiny, nierzadko przy tym opuszczając północną część dzisiejszej Estonii. Tak pojęta Liwonia obejmowała domenę szwedzką do 1721 roku.
Inflanty to de facto dzisiejsza Łotwa i Estonia in corpore, a granice między nimi wyznaczyła w 1918 roku bariera językowa, bowiem z wyjątkiem nielicznych już Liwów (spis ludności w 1998 roku wykazał 135 Liwów, z czego swój język jako ojczysty podało zaledwie 50 osób) na Łotwie, są to państwa w swym historycznym rdzeniu wyraźnie określone etnicznie, nie licząc oczywiście napływowych Rosjan, Polaków, Białorusinów, Ukraińców i szczątkowo już Niemców, Finów, Litwinów oraz Żydów. Tak więc współczesna Łotwa i Estonia to jakby dawne Inflanty podzielone równoleżnikowo na pół. Można mówić o kontynuacji przez Łotwę tradycji Inflant południowych, zaś przez Estonię - Inflant północnych.
Łotwa jest więc krajem o nieprzerwanej od XIII wieku ciągłości historycznej państwa, mimo zmiennej przynależności politycznej (Zakon Inflancki, Polska, Szwecja, Rosja, Niemcy, Związek Radziecki). Jako samodzielne państwo etniczne zaistniała od 1918 roku do 1940, aby znów odrodzić się w 1991 roku. Na liczącą 9 wieków ciągłość historyczną Łotwy składają się nie tylko tradycje państwowe z niewiele - jak widać - zmieniającymi się granicami, ale odrębna kultura i język ludów mieszkających na tych ziemiach od ponad 2,5 tysiąca lat.
Łotewskość - kultura i świadomość, przez wiele wieków istniały tylko w, długo utrzymującym plemienny podział, narodzie należącym do bałtyjskiej grupy językowej. Naród ów jak większość europejskich narodów nie posiadających własnego państwa, uformował się ostatecznie w XIX wieku na kanwie przebudzenia romantycznego, Wiosny Ludów. Utworzyli go Kurowie, Talawowie, Zemgalowie i Selonowie kulturowo spokrewnieni z Litwinami i Prusami. Ich język należy do grupy bałtyjskiej, ta zaś do wielkiej rodziny indoeuropejskiej. Kodyfikacja jego zaczęła się od początków piśmiennictwa w XVI wieku, a więc stosunkowo wcześnie, co świadczy o sile łotewskiej kultury ludowej.
Można mówić o pierwotnej wspólnocie Bałtów czyli dzisiejszych Litwinów i Łotyszy oraz wymarłych Prusów. Dowodem wspólnych korzeni kulturowych, nie mówiąc już o etnicznych, są nazwy ich dzisiejszych państw: Lietuva i Latvija. Obie nazwy wywodzą się od rzeki Lieta lub Leita, a to z kolei pochodzi od czasownika lieti, znaczącego po słowiańsku liti, lic, lać. Lietuva znaczy więc tyle, co kraj nad rzeką Lieia. Od rzeki Liela lub Leila, Lielava wzięli też swą nazwę dawni Letgalowie, od których wywodzi się nazwa Łotwa: Latvija. Letgalowie występują początkowo pod nazwą Let`gola lub Lethi vel Letthigallii – „qui proprie dicuntur Letlhigalli". Późniejsze źródła od XIII w. używają już formy Łotygoła, co odpowiada łotewskiemu Latgale, pierwotnie Lietgale. Na Litwie, gdzie najprawdopodobniej najpierw osiadło wspólne bałtyjskie plemię. Są trzy rzeki, których nazwy zawierają pierwiastek Leil-.
Cztery plemiona łotewskie, zaszyte w lasach i wśród bagien, długo żyły w środowisku rustykalnym. W orbitę kultury zachodnioeuropejskiej weszły za sprawą Niemców i Polaków, a także częściowo Szwedów, choć oni, mimo 100-letniego panowania na tym terenie, nie pozostawili zbyt wyraźnych śladów w kulturze materialnej Łotwy. Wprawdzie jako pierwsi korzystali z drogi handlowej Dźwiną, docierając do targowisk Białej Rusi i Lelupą, docierając do Żmudzi, jednak była to eksploatacja tych ziem a nie ich cywilizowanie. Tak więc, kulturami patronalnymi dla kultury łotewskiej, była kultura niemiecka i polska.
Niemcy, kolonizując wschodnie wybrzeża Bałtyku, co pozwala przyrównać ich działalność do kolonizacji Greków wzdłuż wybrzeży Morza Czarnego, jako pierwsi wnieśli na ziemie łotewskie racjonalne zasady gospodarki, wzorce architektoniczne i urbanistyczne, naukę, oświatę, kulturę, w tym piśmiennictwo. Już w 1159 roku do ujścia Dźwiny dotarli kupcy z Bremy. W ogóle Brema ma się za macierz Rygi, dowodem czego jest ufundowanie na placu przed kościołem p.w. św. Piotra kopii bremeńskiego symbolu - piramidy zwierząt. Koloniści i rycerze, pierwsze miasta założyli na prawie niemieckim, którego modyfikacją było prawo ryskie. Były to: Dyjament, Ryga (1201), Piltyń, Windawa, Goldynga, Hasenpoth, Kokenhausen, Wenden, Wölmar, Roop, Lemsal. Od XIII do początku XX wieku, odgrywali wiodącą rolę polityczną i gospodarczą w Kurlandii, Semigalii, Liwlandii, a także liczyli się w Inflantach Polskich czyli Łatgalii, bowiem posiadali majątki rolne i tworzyli liczne enklawy w miastach. Niemiecki był patrycjat Rygi, i dwóch innych portów bałtyckich - Lipawy (Libau) i Windawy (Windaū) oraz pozostałych miast. Niemieckie było ziemiaństwo, z wyjątkiem Łatgalii. Podczas zaboru rosyjskiego Niemcy zajmowali eksponowane stanowiska w administracji i armii. Aż do drugiej połowy XIX wieku język niemiecki miał prawa języka urzędowego.
Niemcy pojawili się na terenie dzisiejszej Łotwy w XIII wieku, kiedy to w ramach chrystianizacji Europy, osiadłe w dolnym biegu Dźwiny i na wybrzeżu Bałtyku plemiona Kurów, Zemgalów, Talawów i Selonów (Selów), a także, należące do ugrofińskiej grupy językowej żyjące na północ od Dźwiny, plemiona Liwów i Estów podbił do 1290 roku Zakon Kawalerów Mieczowych. Zakon ów, zwany również Rycerzami Chrystusowymi, został założony w 1202 roku, właśnie w celu chrystianizacji ludów bałtyskich. W 1237 roku połączył się z Zakonem Krzyżackim. Państwo zakonne istniało do sekularyzacji w 156l roku, kiedy to oddało się pod opiekę Rzeczypospolitej Polskiej, będąc zagrożone ze strony Rosji i Szwecji. Mistrz Krajowy Zakonu Inflanckiego - Gotthard Kettler zwrócił się w 1562 roku, do polskiego króla Zygmunta Augusta z prośbą, o włączenie tych ziem do jego królestwa. Polski władca łaskawie utworzył lenne Księstwo Kurlandzkie ze stolicą w Goldyndze (Kuldiga), a potem w Mitawie (Jēlgāva) nadając je Kettlerowi i potomkom. Z luterańskiej już Kurlandii wyłączył jedynie - jako opiekun katolicyzmu - Ziemię Piltyńską, będącą domeną biskupa Piltynia (Piltene) i obszar ten, w trzech odrębnych częściach wraz z resztą Inflant, inkorporował do Polski. Sejm w 1569 roku zatwierdził tę decyzję, dzieląc Inflanty, pozbawione już zagarniętej w 1561 roku przez Szwedów północnej, estońskiej części z Rewelem (Tallinn) i Nawrą, na województwa: dorpackie, parnawskie i wendeńskie. W wyniku napadów szwedzkich północno-zachodnie Inflanty z Dorpatem, Parnawą, Felinem, Kiesiem, Wolmarem, Kokenhauzą i Rygą odpadły od Polski w 1621 roku jako Inflanty Szwedzkie, Po rozejmach w Starym Targu (1629) i Sztumskiej Wsi (1631) oraz po pokoju oliwskim (1660) przy Rzeczypospolitej pozostała ostatecznie dzisiejsza Łatgalia, zwana Inflantami Polskimi z Dyneburgiem (Dźwińsk, Daūgavpils), Rzeżycą (Rēzēkne), Lucynem (Lūdza), Krasławem (Kraslāva), Marienhausen (Wilaki, Vilaka), Krzyżborgiem (Krustpils) oraz Ziemia Piltyńska, jak również - jako lenno - Księstwo Kurlandii i Semigalii. W tym momencie dziejowym utwierdził się, trwający po dziś dzień, podział Łotwy na regiony historyczno-etniczne.
Przez 211 lat w Łatgalii, a także częściowo we wschodniej Semigalii zwanej Selią, panowała kultura i język polski. Spolonizowali się potomkowie rycerzy mieczowych: Borchowie, Platerowie, Romerowie, Weyssenhoffowie, Zybergowie. Z Litwy napłynęli Chodkiewicze, Chreptowicze, Dembińscy, Radziwiłłowie, Sapiechowie, Wąsowicze. Inflanty Polskie wraz z Kurlandią i Semigalią, kwitły tak za sprawą Rzeczypospolitej do pierwszego rozbioru w 1772 roku, kiedy to zostały poddane intensywnej rusyfikacji. Wcześniej, bo w 1721 roku, Rosja zagarnęła Liwlandię i Estonię. Księstwo Kurlandii i Semigalii, utraciło wraz z Ziemią Piltyńską niezależność w 1795 roku.
W wyniku niesprzyjających wydarzeń dziejowych, kultury patronalne - niemiecka i polska i po 1721, a już w pełni po 1772 roku zostały narażone na erozyjny wpływ, opóźnionej cywilizacyjnie i nasyconej azjatyzmami kultury rosyjskiej. Wprawdzie w utworzonych przez cara na ziemiach łotewskich guberniach: liflandzkiej i witebskiej, Niemcy i Polacy dominowali w szeregach urzędników i dowódców wojskowych, a także w zasadzie, utrzymali swój stan posiadania zarówno w sferze ziemiaństwa jak i mieszczaństwa, to jednak rdzenna kultura łotewska narażona została na wtórny rustykalizm. Pogłębił się on w czasach sowieckich (1940-1991), powodując regres w rozwoju cywilizacyjnym Łotyszy. Tym bardziej, że cały czas, od połowy XVIII wieku trwał nieprzerwany, cykliczny napływ migracyjny ze Wschodu, w efekcie którego Łotysze stanowią mniejszość w swych największych miastach: w Rydze - 37 proc., w Dyneburgu -13 proc., w Lipawie - 48 proc., w Rzeżycy - 37 proc. Ów „rosyjski zalew" potęgują zrusyfikowani Białorusini i Ukraińcy, którzy w większości nie różnią się od Rosjan ani językiem, ani obyczajami. W rezultacie, siedem miast wydzielonych jest silnie zrusyfikowanych, zaś reszta kraju zachowała w zasadzie łotewski charakter etniczny, z wyjątkiem Łatgalii, w której na wsi i w miasteczkach mieszkają liczne grupy Polaków, Rosjan, Ukraińców, Białorusinów.
Można stwierdzić, że nowożytną kulturę Łotwy budowali Niemcy i Polacy we współpracy z narodem łotewskim, a Szwedzi i Rosjanie z niej korzystali, znacznie ją przy tym osłabiając.