Istniała w latach 1975-1979. Członkowie: Maksymilian Kozłowski-Bart, Mariola Lewandowska, Stefan Pastuszewski, Krzysztof Soliński, Zygfryd Szukaj; od 1976 także: Wojciech Banach, Adam Lewandowski, Antoni Pachota, Jan Wach, Mieczysław Wojtasik; w 1977 nadto: Edmund Wojnarowski; w I979 także Lechosław Kaczmarek, Roman Senski.

Grupa wyłoniła się w czasie trwania Ogólnopolskiego Festiwalu Kultury „Rzeczywistość a Sztuka - Sztuka Faktu 75", zorganizowanego przez Oddział ZLP, Zarząd Okręgowy ZPAP i Związek Fotografików w Bydgoszczy w dniach 22-24 października 1975 roku. W jej skład weszło pięcioro członków Kola Młodych przy ZLP w Bydgoszczy. W pierwszej połowie 1976 roku dołączyło czterech kolejnych poetów. Grupa rozpoczęła działalność od ogłoszenia swych wierszy na plakatach jesz-cze w trakcie trwania festiwalu (edycja 22 października 1978 roku). Prezentacja została poprzedzona afiszem wstępnym, z tak zwanym „pro-manifestem".

Grupa PARKAN
Zawiązała się w celu zaistnienia
faktem
poetyckim
W samym centrum rzeczywistości miejskiej

Publikowanie wierszy na plakatach rozlepianych w centralnych miejscach miasta stało się trwałą praktyką „Parkanu"; w 1975 roku rozkolportowa-ło 16 plakatów z utworami Maksymiliana Kozłowskiego-Barta, Marioli Lewandowskiej, Stefana Pastuszewskiego, Krzysztofa Solińskiego i Zygfryda Szukaja, w 1976 roku - 14 plakatów z wierszami M. Lewandowskiej, A. Lewandowskiego, S. Pastuszewskiego, K. Solińskiego, Z. Szukaja i J. Wacha, zaś w 1978 roku - 17 barwnych plakatów z wierszami M. Lewandowskiej, A. Lewandowskiego, S. Pastuszewskiego, K. Solińskicgo, Z. Szuka-ja i M. Wojtasika (wydrukowano z okazji Dni Bydgoszczy i  rozlokowano 2 czerwca w Bydgoszczy, a od 18 czerwca - w ramach IX Centralnego Święta Młodości ZSMP - w Kruszwicy).
Grupa organizowała spotkania z czytelnikami; do końca 1975 roku było ich siedem: w Klubie Zakładowym Wojewódzkiego Związku Gminnych Spółdzielni w Pałacu Młodzieży, w Domu Kultury Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, w spółdzielczym Klubie Kulturalno-Oświatowym „Jupiter", w Liceum nr 2 Ogólnokształcącym oraz podczas seminarium KKMP w Bydgoszczy; w okresie marzec - czerwiec 1976 roku odbyło się sześć zbiorowych spotkań autorskich „Parkanu": w klubie ZNP, w studenckich klubach „Za Miedzą" i „Beanus" w Bydgoszczy, w Klubie Zakładowym „Papirus" w Świeciu, w Klubie Literackim „Srebrne Chełmy" we Wrocławiu oraz w GDK w Wysokiej. Większość z tych spotkań poprzedzona była wystawą plakatów z wierszami. Grupa organizowała również happeningi; od stycznia do maja 1976 trzykrotnie miała miejsce impreza pn. „Liście wyobraźni", oparta na własnych tekstach (inscenizację przygotował Teatr Poezji „Dwunastka"; reżyserowali Jadwiga Sturlis i Adam Lewandowski) w klubie „Jupiter" (25 marca), w Klubie Nauczyciela (11 kwietnia) oraz w Zakładach Celulozy i Papierów w Świeciu.
Innymi formami działalności grupy (zwanymi tak jak i poprzednie „faktami poetyckimi" były: Przystanek Poetycki Grupy „Parkan" (5 i 10 listopada 1976 roku), forma przestrzenna projektu Edwarda Świątkowskiego prezentująca wiersze grupy, wystawiona terenie Huty im. Lenina w Krakowie podczas V Ogólnopolskiej Giełdy Programowej Klubów i Domów Kultury (OGPKiDK), a także w Bydgoszczy, oraz zmontotowanie słupa ogłoszeniowego, na którym wymalowano wiersze Banacha, Kozłowskiego-Barta, Lewandowskiego, Pastuszewskiego, Solińskicgo, Szukaja, i Wojtasika (17 kwietnia 1977; wystawiony w Osiedlu Błonie z okazji Biwaku Poetyckiego Domu Kultury „Orion"). Komentarz do programu grupy, wydrukowany w informatorze V OGPKiDK otrzymał nagrodę główną, a także nagrodę specjalną jury dziennikarskiego. Ostatnim, szóstym „faktem poetyckim" grupy był „Tramwaj Poetycki" (24 czerwca 1979 r.); na happening wyreżyserowany przez Lechosława Kaczmarka składały się recytacje własnych wierszy Banacha, Kaczmarka, Lewandowskiego, Pastuszewskiego, Senskiego oraz członków Grupy Niesceniczncj AT-R: Krystyny Choroszczuk, Grzegorza Gulczyńskiego, Sławomira Jeneralskiego, Krystyny Kaszowskiej, Magdaleny Kaszowskiej i Ryszarda Lengasa. Impreza odby-wała się w jeżdżącym po ulicach Bydgoszczy tramwaju, ozdobionym plakatami z wierszami członków grupy, tu też miał miejsce kiermasz wydawnictw młodoliterackich. Widzowie otrzymywali okolicznościowe wydawnictwo pt. „Bilet wstępu", będący świetną szkatułką poetycką.
„Parkan" działał bez mecenasa. Fundusze na organizowane przez siebie im-prezy grupa uzyskiwała jednorazowo od różnych instytucji, m.in. od spółdzielni mieszkaniowych, zakładów pracy, z wydziałów kultury, a także ze spo-tkań autorskich i uzyskiwanych nagród.
Grupa nie sformułowała manifestu. W swej działalności zakładała „komunikowanie tekstów poetyckich masowemu odbiorcy środowiska miejskiego". Charakter deklaracji programowej ma prezentacja grupy autorstwa S. Pastuszewskiego pomieszczona w „Regionach" (1976 nr 2), w któ-rej pisano m.in.: „Grupa Parkan uważa, że poezją jest nie tylko to, co napisane albo jak nie-którzy uważają - wydrukowane, lecz to, co autentycznie istnieje w rzeczywistości - w zjawiskach, gestach, zachowaniach, słowach. Poeci, a raczej ci, którzy bywają poetami, wychwytują to tylko i notują. Społecznym zadaniem twórcy jest ciągła transformacja myśli poetyckiej. Wszędzie i wszelkimi sposobami, aby w oparciu o tworzywo autorskie odbiorca skonstruował własny, często nie zwerbalizowany wiersz. A wiersz taki może nawet zaistnieć w zgiełku ulicznym.
Poezja, tak jak każda sztuka, nie może być sprawą prywatną, z tego też wzglę-du autor nie powinien poprzestać na samym akcie tworzenia; powinien także sam, o ile nikt mu w tym nie pomoże, szukać efektywnych środków komunikowania. Mamy tradycję otwartej literatury - mówionej i śpiewanej - i możemy w opar-ciu o nią popularyzować sztukę słowa".
„Parkan" choć nie wyczerpał swoich możliwości twórczych, to jednak zanikł za sprawą przełomu lat 1980-1981, gdyż jego członkowie zajęli różne postawy wobec przemian. Niemniej aż do 1989 roku w Księdze Głównego Urzędu Kontroli Publikacji, Prasy i Widowisk istniał zapis nr 127 z 13 lutego 1976 roku: „W Bydgoszczy powstała grupa poetycka Parkan, która swe utwory drukowała na plakatach, rozlepianych na słupach ogłoszeniowych, płotach itp. Należy eliminować ze wszystkich środków przekazu informacje o tej specyficznej formie upowszechniania poezji".

SP