Stefan Pastusszewski - Apostolski prawosławny sobór w Dorpacie

0 Dislike0
Gwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywnaGwiazdka nieaktywna
 

W 2008 roku, liczący 7.000 wiernych, Estoński Apostolski Kościół Prawosławny (Eesti Apostolik-Õigeusu Kirik) w randze autonomicznej metropolii, podzielono na 3 diecezje ze stolicami w: Rewlu (Tallinn), Dorpacie (Tartu) i Parnawie (Pärnu).

Katedrą w Dorpacie został sobór pw. Zaśnięcia Bogarodzicy (Tartu Jumalaema Uinumise kirik) przy ul. Magaisini 1, a więc w samym centrum tego, drugiego co do wielkości miasta Estonii.

Świątynię tę na polecenie carycy Katarzyny II zaprojektował w stylu rosyjskiego klasycyzmu Paweł Szpeki z Nowogrodu Wielkiego. Wznoszono ją w latach 1776-1783. Budowla ma konstrukcję krzyżowo-kopułową i w latach 1840-1842 została gruntowanie przebudowana według projektu Adamsona. Do transeptu dobudowano wówczas z obu stron skrzydła boczne, powiększono centralną kopułę oraz dobudowano cztery boczne kopułki na walcowatych trzonach. Nad przedsionkiem wzniesiono dzwonnicę zwieńczoną iglicą. W ten sposób, w zasadzie dekomponując spokojny klasycystyczny charakter bryły, nawiązano do wzorca estońskich świątyń prawosławnych, jakim jest cerkiew pw. św. Katarzyny z 1768 roku w Parnawie, reprezentująca petersburski barok. Były to pierwsze, niezbyt zresztą udane próby szukania stylu narodowego w architekturze estońskiej. Dzięki powiększeniu świątyni można w niej było urządzić dwie boczne nawy ołtarzowe (pridieły), dzięki którym cerkiew zyskała rangę soboru, co znaczy, że można w niej równolegle odprawiać trzy nabożeństwa, czyli soborowo (wspólnie). Pridieł z 1860 roku nosi wezwanie św. Mikołaja, a z 1901 roku Izydora Juriewskiego, męczennika z Dorpatu, który wraz z 72 towarzyszami został zamordowany w 1472 roku, podczas ataku wojsk Zakonu Inflanckiego.

W 1919 roku w podziemiach soboru pochowano ciała zamordowanych  14 stycznia 1919 roku przez bolszewików duchownych: pierwszego biskupa Estońskiego Apostolskiego Kościoła Prawosławnego Platona (Paul Kulbusch; 1869-1919) i kapłanów: Michaila Bleivego i Nikolaia Bieżanieckiego. Później szczątki biskupa przeniesiono do soboru pw. Przemienienia Pańskiego (Tallinna Issandu Muutmise kirik) w Rewlu przy ul. Suur-Kloostri 14.

Dorpacki sobór pw. Zaśnięcia Bogarodzicy, w 1996 roku podczas podziału majątku pomiędzy Estońskim Apostolskim Kościołem Prawosławnym a Estońską Prawosławną Cerkwią Patriarchatu Moskiewskiego przypadł tej pierwszej. Biskupem dorpackim, mianowanym przez Świątobliwy Synod Patriarchatu Konstantynopolskiego, gdyż EAKP podlega pod jego jurysdykcję, jest biskup Ilija (Oiperv).

Wydawca: Towarzystwo Inicjatyw Kulturalnych - akant.org
We use cookies

Na naszej stronie internetowej używamy plików cookie. Niektóre z nich są niezbędne dla funkcjonowania strony, inne pomagają nam w ulepszaniu tej strony i doświadczeń użytkownika (Tracking Cookies). Możesz sam zdecydować, czy chcesz zezwolić na pliki cookie. Należy pamiętać, że w przypadku odrzucenia, nie wszystkie funkcje strony mogą być dostępne.