W Ryskiej Centralnej Bibliotece, а dokładniej w jej filii w dzielnicy Imantas, znajdującej się naprzeciwko Srebrnego Pagórka, gdzie w 1919 roku toczyły się boje, 24 kwietnia 2023 roku, otwarto wystawę zdjęć pt.:

«Ita Kozakiewicz – serce oddane łotewskiej wolności”.

U wejścia do pasażu skrzynka na listy – ostatnia okazja,
by światu, który opuszczamy, przekazać jakiś znak.

(Walter Benjamin)

25 sierpnia

Nie ma innej rady. Każdy dzień trzeba zaczynać od nowa i na nowo rozpoznawać świat, bo noszenie ze sobą bagażu nawyków i pamięci może pociągać na dno depresji, że świat nie jest taki, jaki być powinien.

Bo jaki być powinien?

Mamy słoneczny, majowy dzień. Przed XX LO w Poznaniu zajechał autokar. Wsiadają do niego młodzi poeci, ich opiekunowie oraz nieco dojrzalsi w piórze twórcy. Wszyscy udają się do Łubowa i na Lednicę, by świętować finał XXVII Lednickiej Wiosny Poetyckiej, imprezy powołanej do istnienia w 1997 roku przez Stanisławę Łowińską i powiązanej z dwoma turniejami poetyckimi: O Koronę Wierzbową i Jednego Wiersza.

Pięć metrów długi. Cztery metry szeroki. Wartościowy niczym arcydzieło starego malarza. Nić, gęsty splot, delikatny – nie sposób coś takiego wycenić, skoro po rewolucji, gdy szacha nie było już w Pałacu Nijawaran, wpadł najpierw w ręce ludzi, a potem w ręce władz.

Litwa jest jednym z najrzadziej zaludnionych krajów europejskich. Według niedawnego spisu ludności, przeprowadzonego w 2021 roku, liczy niespełna trzy miliony ludności[i]. Równocześnie jednak, posiada jeden z największych odsetków mniejszości narodowych, które, wg tego samego spisu, stanowią ponad 17% mieszkańców kraju. Wśród kilkunastu mniejszościowych grup etnicznych na pierwszym miejscu znajdują się Polacy, których liczba, wynosząca blisko 200 tysięcy, stanowi 6,5% ogółu ludności. Druga pod względem liczebności mniejszość rosyjska nie sięga 150 tysięcy, a żadna z pozostałych nie przekracza 30 tysięcy.

Z uwagą przeczytałem artykuł Wojciecha Batury pt. Rok generała Ignacego Prądzyńskiego, opublikowany w Świecie Inflant w numerze 2 (248) w lutym 2023.

Autor Wileńskiej przygody przypominający się nam ostatnio jako współinicjator wznowionych „Światowych Dni Poezji”, jest postacią znaną na literackich drogach i ścieżkach.

Opowieści niezweryfikowanego autorstwa Stefana Pastuszewskiego to powieść historyczna, zbudowana na kształt zbioru wspomnień PRL-owskiego funkcjonariusza Służby Bezpieczeństwa. Powieść podzielona została na dwie części: pierwszą, opisującą wydarzenia lat 1985-1989, oraz drugą, dotyczącą tego, co działo się po 1989 r.

Pasztunowie są główną grupą etniczną Afganistanu oraz jedną z głównych grup Pakistanu. Jest to lud koczowniczy i pasterski. Wszedł w konflikt z ludami osiadłymi i rolniczymi ze względu na sprzeczność interesów i inne podejście do kultury. Pasztuni są muzułmanami sunnitami, a dużą rolę w ich kulturze odgrywa Pasztunwali, czyli tzw. kodeks honorowy, oparty np. na zemście rodowej. Właśnie o tej grupie etnicznej pisze Jadwiga Pstrusińska w swoim opracowaniu Z Pasztunistanu. Fragmenty literatury.

Wydany w 2022 roku przez Państwowy Instytut Wydawniczy tom poezji Józefa Barana zatytułowany Pokój i wojna zawiera wiersze z lat 2020-2022. Autor ma w swoim dorobku kilkadziesiąt książek poetyckich i prozatorskich. Jest laureatem wielu nagród, a w latach 2005 i 2022 jego wiersze były tematami maturalnymi.

Nie jest to częste połączenie: bycie malarzem i poetą, choć w naszej tradycji nie jest wcale zjawiskiem odosobnionym (przywołując choćby postać Stanisława Wyspiańskiego, co piszę tylko dla spełnienia „obowiązku informacyjnego”, ponieważ jest to szkolna wiedza). Pomijając inne odniesienia i przykłady, przenosząc się do zawężonej, żywej współczesności wspomnę, że w poznańskim środowisku mamy dziś dwa przykłady uprawiania pozornie dwu oddzielnych sztuk: mowa o twórczości Jana Wojciecha Malika (dalej: JWM) i Norberta Skupniewicza (obaj są absolwentami, z różnych pokoleń, poznańskiej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych (obecnie Uniwersytet Artystyczny).

Prąd elektryczny. To zdaniem wielu, największy wynalazek ludzkości. Prądu nikt nie widzi, nikt go nie czuje, a jednak to on rządzi współczesną cywilizacją. Niby go nie ma, a jednak jest. Bez tego wynalazku nie byłoby radia, telewizji, podboju kosmosu, potężnych fabryk czy internetu. W naszych domach królowałyby lampy naftowe a na drogach furmanki konne.

                                                    Romualdowi Mieczkowskiemu

                                                    przed podróżą do Wilna

Każdy bez mała Polak wie, że literatura polska ma na Litwie wielowiekowe tradycje. Od chwili założenia w 1579 roku przez króla Stefana Batorego Akademii Wileńskiej, podniesionej w następnych wiekach do rangi uniwersytetu, nazwanego imieniem monarchy-fundatora, Wilno stało się w wiekach XVII-XIX jednym z ważniejszych ośrodków polskiej myśli i piśmiennictwa.